Ստացել եմ ֆիշինգային նամակ․ ինչպես այն պահպանել և փոխանցել CyberHUB-AM-ին` հետագա հետազոտման համար

Նախ, եկե՛ք հասկանանք ինչ է իրենից ներկայացնում CyberHUB-AM նախաձեռնությունը և ինչ է ֆիշինգը, այնուհետև, քայլերի հաջորդականությամբ ուսումնասիրենք՝ ինչպես պահպանել ֆիշինգային նամակները և փոխանցել CyberHUB-AM-ին՝ հետագա հետազոտման համար։

CyberHUB-AM

Հայաստանում գործում է CyberHUB-AM նախաձեռնությունը՝ կիբեր֊անվտանգության հետ կապված միջադեպերի աջակցության թիմը և դրանց հետաքննության լաբորատորիան հասարակական կազմակերպությունների, իրավապաշտպանների, ակտիվիստների, լրագրողների և անկախ լրատվամիջոցների համար։ Նախաձեռնության անդամներն իրականացնում են անվտանգության վերլուծություններ, ՏՏ անվտանգության աուդիտներ կազմակերպությունների համար և ՏՏ անվտանգության դասընթացներ ու հանրային իրազեկման աշխատանքներ։

Ֆիշինգ

Ֆիշինգը (phishing) գաղտնի և անձնական տեղեկատվության ձեռքբերման խարդախ գործընթաց է, իրականացվում է էլեկտրոնային նամակագրության միջոցով և շահագործում է մարդկային բնավորության թույլ կողմերը, ինչպիսիք են՝ վստահությունը, կարեկցանքը, անհարկի հետաքրքրասիրությունը, արագ արձագանքման հակումը և այլն։ Ֆիշինգի գործընթացը նմանեցվում է ձկնորսության հետ, իսկ օգտագործվող հնարքները՝ խայծի հետ: Ֆիշինգը կիբերհանցագործության տեսակ է, որտեղ հարձակվողը կեղծ հաղորդագրություն է ուղարկում, որը նախատեսված է զոհին խաբելու համար՝ ստանալու որևէ սոցիալական կայքի գաղտնի տվյալները, ծածկագիրը, ծածկանունը կամ բանկային տվյալները։ Դա կիբերհարձակումների ամենահին տեսակներից է, որը թվագրվում է 1990–ական թվականներին և մինչև հիմա ամենատարածվածներից մեկն է։

Ինչպես պահպանել ֆիշինգային նամակը․

Ֆիշինգային էլեկտրոնային փոստի պահպանումը կարևոր է դրանց ուսումնասիրության և վերլուծության նպատակներով: Ահա, թե ինչպես պետք է վարվել, երբ ստացել եք ֆիշինգային նամակ.

1. Առաջին հերթին խուսափեք որևէ հղումի վրա սեղմելուց, կամ նամակում ներառված ֆայլերը համակարգիչ ներբեռնելուց, քանի որ դա կարող է պոտենցիալ վտանգ հանդիսանալ ձեր անձնական տվյալների և թվային սաքրավորումներ համար:
2. Օգտագործեք «Պահպանել որպես/Save as/Сохранить как» կամ «Ներբեռնել նամակը/Download message/Скачать сообщение» գործառույթը. էլփոստի ծառայություններ մատուցողների զգալի մասն ունի այս հնարավորությունը, իհարկե դրանք կարող են տարբեր լինեն, բայց ընդհանուր մոտեցումը նույնն է բոլորի համար: Սովորաբար սա կարող եք գտնել ձեզ եկած նամակի մենյուի ընտրանքներում։ Պահպանման ձևաչափը կարող է տարբեր լինել (օրինակ՝ .eml կամ .msg): Մի քանի օրինակ ներկայացված է ստորև՝

Gmail Ստացված նամակի վերևի աջ անկյունում սեղմում ենք երեք կետիկի վրա, այնուհետև ընտրում՝ «Download message» տարբերակը, որից հետո այն ավտոմատ ներբեռնվում է մեր համակարգչի մեջ։	Mail.ru Ստացված նամակի վերևի աջ անկյունում սեղմում ենք երեք կետիկի վրա, այնուհետև ընտրում՝ «Скачать на компьютер» տարբերակը, որից հետո այն ավտոմատ ներբեռնվում է մեր համակարգչի մեջ։	Outlook Ստացված նամակի վերևի աջ անկյունում սեղմում ենք երեք կետիկի վրա, այնուհետև ընտրում՝ «Save as» տարբերակը, որից հետո այն ավտոմատ ներբեռնվում է մեր համակարգչի մեջ։

3. Եթե ձեր էլեկտրոնային փոստի ծառայությունը չունի պահպանման հնարավորություն, կարող եք էլփոստի սքրինշոթներ անել: Այս մեթոդը հատկապես օգտակար է, եթե ցանկանում եք ֆիքսել էլեկտրոնային փոստի որոշակի հատված, օրինակ՝ կասկածելի վերնագիր կամ ուղարկողի հասցեն:
4. Եթե ձեր էլեկտրոնային փոստի ծառայությունը չունի պահպանման հնարավորություն, կարող եք կիրառել «Show original/Распечатать/View» տարբերակները, այնուհետև արտացոլված բովանդակությունը պահպանել։
5. Մեկ այլ տարբերակ է նամակի վերահասցեագրումը (Forward/Переслать) այն էլեկտրոնային փոստի հասցեին, ում հետ ցանկանում եք կիսվել։

Ինչպես փոխանցել CyberHUB-AM-ին․

Ներբեռնված ֆայլը՝ լինի դա .pdf, .eml, .msg թե այլ ձևաչափի, անհրաժեշտ է ուղարկել [email protected] էլեկտրոնային փոստի հասցեին, թեմա դաշտում նշելով՝ «Ծանցուցում ֆիշինգի մասին» կամ «Phishing Notification»։ Եթե ձեզ չի հաջողվել իրականացնել նամակպի պահպանումը համակարգչի մեջ՝ որպես ֆայլ, ապա ուղղակի վերահասցեագրեք այն [email protected] էլեկտրոնային փոստի հասցեին։

Մեր մասնագետները կիրականացնեն նամակի ստուգման աշխատանքներ և ձեզ կտեղեկացնեն հնարավոր ռիսկերի ու վտանգների մասին։

Հեղինակ՝ Ալեքս Մարտիրոսյան

___________
Այս նյութը պատրաստվել է Բազմակողմանի տեղեկատվության ինստիտուտի կողմից, որը հնարավոր է դարձել Ամերիկայի ժողովրդի առատաձեռն աջակցությամբ՝ ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության միջոցով իրականացվող «Հայաստանի մեդիայի զարգացման ծրագրի» շրջանակում: Ծրագիրն իրականացնում է Ինտերնյուս կազմակերպությունը՝ Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնի, Երևանի մամուլի ակումբի և «Զինք» միջազգային կազմակերպության հետ համատեղ։

Նյութի բովանդակության համար պատասխանատու է միմիայն ծրագիրն իրականացնող կազմակերպությունը, և այն պարտադիր չէ, որ արտահայտի ԱՄՆ ՄԶԳ կամ ԱՄՆ կառավարության տեսակետները։